پيرتاک

Wednesday, September 03, 2003

اندر احوال نيكوكاران

تا به حال چهره’ بشاش مو’منين را در حال احسان كردن ديده ايد؟ سخن از رياكاران و سالوسان نيست, منظور مو’منين واقعي اند كه از باب ثواب و جهت رضاي خدا به نيكوكاري مشغولند. آنان همه جا در پي فرصتي مي گردند تا بواسطه’ انجام كار ثوابي بر وسعت ملك خويش در بهشت برين بيافزايند يا تعداد حوريان يا غلمان هاي قابل تصرف را هرچه بيشتر كنند. جالبترينِ لحظات هنگامي است كه جماعت مو’منين و مو’ منات براي انجام امر خير از يكديگر سبقت مي گيرند و ثواب را از يكديگر مي قاپند.
هرساله بخش بزرگي از امور خيريه و عام المنفعه توسط مو’منين انجام مي گيرد. بخش ديگري نيز توسط دورويان و دنياپرستان سالوسي كه به فكر نام و نشانند به ريا صورت مي گيرد. اينان نيز سرمايه عمل را بهر رسيدن به هدفي خاص صرف مي كنند. گروه ديگري از روي دلسوزي و غلبه بر نيازهاي دروني و تسكين حس انسان دوستي به همنوعانشان احسان مي كنند. احساس رضايتي كه بعد از نيكوكاري به ايشان دست مي دهد انگيزه’ عملشان است.
هر سه گروهي كه شمرده شدند به احسان و نيكو كاري به ديده’ معامله و سودا مي نگرند. اولي با خدا به داد و ستد مشغول است و دومي با خلق خدا و سومي با خود. درواقع اينان چشم به مابه ازاي عمل خويش دارند و به نوعي سوداگرند. البته از آنجايي كه در قوانين مدني هيچ كس به نيكوكاري امر نشده است, انجام ندادن امر خير هيچ بار حقوقي براي شهروندان ندارد و اين از طبيعت اقلي قوانين مدني بر مي آيد. بنابر اين هركدام از سه گروه ياد شده به نوعي عمل مثبتي انجام داده اند كه قابل تشويق و تقدير اند ولي امتياز خيره كننده اي نسبت به يكديگر ندارند.
اما اگر كسي تنها به حكم وظيفه به ديگران كمك كند و هيچ چشمداشت دنيوي و اخروي در قبال امر خير نداشته باشد به نقطه اي رسيده است كه مي توان او را آدم ناميد.
بني آدم اعضاي يكديگرند ..... كه در آفرينش ز يك گوهرند
چو عضوي بدرد آورد روزگار ..... دگر عضوها را نماند قرار
تو كز محنت ديگران بي غمي ..... نشايد كه نامت نهند آدمي (سعدي)

Pirtaak || 8:40 PM